- Vi phạm Điều 176 và Điều 178 Bộ luật Tố tụng dân sự về việc giải quyết yêu cầu phản tố:

   Trong vụ án này anh Đạt yêu cầu giải quyết được quyền quản lý, sử dụng 42,58m2, thuộc 01 phần thửa đất số 112, tờ bản đồ 29, địa danh Pò Mìn, thôn Khòn Nà, xã Xuân Tình, huyện Lộc Bình, Lạng Sơn, đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho anh Đạt. Ông Mòng và anh Tươi yêu cầu giải quyết được quyền quản lý diện tích đất trên và yêu cầu hủy một phần giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của anh Đạt đối với diện tích đất tranh chấp; đồng thời yêu cầu giải quyết buộc anh Đạt phải xây kè tại phần đất anh Đạt đã xúc đất san nền cách ngôi mộ 3,5m và sâu khoảng hơn 2m, để không gây ảnh hưởng, sạt lở cho phần đất có hai ngôi mộ. Theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 176 Bộ luật Tố tụng dân sự về quyền yêu cầu phản tố của bị đơn, thì yêu cầu của ông Mòng và anh Tươi về việc yêu cầu anh Đạt phải xây kè phải được xác định là yêu cầu phản tố, vì có liên quan đến yêu cầu của nguyên đơn và nếu được giải quyết trong cùng vụ án thì làm cho việc giải quyết vụ án được chính xác và nhanh hơn. Do đó, việc Tòa án cấp sơ thẩm không thực hiện các thủ tục thụ lý để giải quyết yêu cầu phản tố này của các bị đơn là vi phạm Điều 176 và Điều 178 Bộ luật Tố tụng dân sự.

   Mặc dù Tòa án cấp sơ thẩm không thụ lý yêu cầu phản tố của các bị đơn nhưng bản án sơ thẩm vẫn xem xét giải quyết yêu cầu này với nhận định: việc anh Đạt xúc đất san nền chưa gây ra thiệt hại cho phần đất có hai ngôi mộ của các bị đơn, từ đó tại phần quyết định của bản án đã tuyên bác yêu cầu xây kè của các bị đơn. Thấy rằng việc giải quyết như trên là không có căn cứ vì không có thủ tục thụ lý yêu cầu phản tố; về nội dung giải quyết cũng không đúng, vì mặc dù việc anh Đạt xúc đất san nền chưa gây ra thiệt hại cho phần đất có hai ngôi mộ, nhưng theo quy định tại Điều 268 của Bộ luật dân sự, quy định về nghĩa vụ bảo đảm an toàn đối với công trình xây dựng liền kề, thì cần phải xem xét cả nội dung: việc anh Đạt xúc đất san nền tại bất động sản của mình có nguy cơ đe dọa sự an toàn đối với phần đất có hai ngôi mộ hay không; rõ ràng, việc xúc đất cách mộ 3,5m, sâu hơn 2m, với đặc điểm địa hình là đất sườn đồi dốc thì có thể sau này sẽ gây sạt lở cho phần đất có hai ngôi mộ, tuy nhiên về vấn đề này cần có kết luận của cơ quan chuyên môn thì mới đảm bảo có căn cứ giải quyết.

   - Vi phạm Điều 238 Bộ luật tố tụng dân sự:

   Trong vụ án này, các bị đơn đề nghị giải quyết được quản lý diện tích đất tranh chấp, yêu cầu hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và yêu cầu nguyên đơn phải xây kè. Thấy rằng, quan điểm của các bị đơn về việc được quản lý đất tranh chấp chỉ là ý kiến đối với yêu cầu của nguyên đơn, còn yêu cầu về việc xây kè không được thụ lý là yêu cầu phản tố, do đó đây không phải là những yêu cầu cần phải giải quyết của vụ án. Tuy nhiên, tại phần quyết định của bản án sơ thẩm tuyên bác những yêu cầu này là không đúng về mặt hình thức theo quy định tại Điều 238 Bộ luật tố tụng dân sự, quy định về bản án sơ thẩm.

   Viện trưởng VKSND tỉnh Lạng Sơn kiến nghị yêu cầu Tòa án nhân dân huyện Lộc Bình có biện pháp khắc phục những vi phạm nêu trên để việc áp dụng pháp luật được nghiêm chỉnh và thống nhất, không để xảy ra những vi phạm tương tự và trả lời bằng văn bản về kết quả thực hiện kiến nghị cho Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lạng Sơn biết theo quy định của pháp luật.

Nguyễn Tuấn Anh - P9 - VKSND tỉnh Lạng Sơn