Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Lạng Sơn nhận thấy trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án nhân dân huyện Hữu Lũng có một số vi phạm. Cụ thể:
Xác định quan hệ pháp luật chưa phù hợp với nội dung giải quyết:
Theo khởi kiện của nguyên đơn ông Nguyễn Đức Tài yêu cầu bị đơn ông Nguyễn Sơn Tiến trả lại 136m2 đất ở tại Thôn Ao Đẫu, xã Sơn Hà, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn, còn bị đơn ông Nguyễn Sơn Tiến khai ông đã mua lại mảnh đất trên với ông Nghi (bố ông Tài), nhưng vì là anh em trong gia đình nên hai bên không làm giấy tờ mua bán, sau đó ông Tài lập gia đình và được ông Nghi cho toàn bộ khu đất trong đó có diện tích đất tranh chấp hiện nay. Theo biên bản định giá tài sản của cơ quan chức năng thì diện tích đất tranh chấp trên đã được UBND huyện Hữu Lũng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số Y 187609 ngày 30/9/2014 cho hộ ông Tài đúng quy định. Căn cứ lời khai nguyên đơn, bị đơn Tòa án đã xác định quan hệ pháp luật là “Đòi tài sản” sau đó nguyên đơn bổ sung thêm nội dung khởi kiện là “yêu cầu di dời tài sản trên đất” nên Tòa án đã xác định thêm quan hệ pháp luật tranh chấp là “Đòi tài sản và di dời tài sản trên đất”. Tuy nhiên, phần quyết định của Bản án lại áp dụng khoản 7, Điều 25 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng Dân sự để giải quyết. Như vậy là mâu thuẫn và xác định không chính xác quan hệ pháp luật tranh chấp. Do đó cần phải xác định lại quan hệ pháp luật là "Tranh chấp quyền sử dụng đất và buộc di dời tài sản trên đất" mới phù hợp với nội dung tranh chấp mà Tòa án đã gải quyết. Mặt khác, tại phần trích yếu của bản án sơ thẩm ghi “Đòi tài sản và di dời tài sản trên đất” là không đúng hướng dẫn của Nghị quyết số 03/2012/NQ-HĐTP ngày 03/12/2012 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
Vi phạm trong việc định giá tài sản: Do các đương sự không thỏa thuận và thống nhất với nhau về giá, đã yêu cầu Tòa án ra quyết định định giá tài sản theo quy định của pháp luật. Tại biên bản định giá tài sản ngày 15/8/2014 của Hội đồng định giá đã căn cứ Quyết định số 12/2011/QĐ-UBND ngày 26/8/2011 của Uỷ ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn ban hành đơn giá xây dựng mới nhà, công trình và vật kiến trúc áp dụng trong công tác bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn để định giá đối với các hạng mục nhà bếp, chuồng lợn, chuồng gà, nhà vệ sinh nhưng không xác định thời gian xây dựng năm nào, tuy nhiên theo ông Nguyễn Sơn Tiến các công trình xây dựng trên được ông đưa vào sử dụng năm 2012. Như vậy tính đến thời điểm tranh chấp Hội đồng định giá tài sản chưa xác định giá trị sử dụng tài sản còn lại bao nhiêu và việc xem xét định giá tài sản như trên là chưa xem xét đến thực trạng cũng như tỷ lệ chất lượng còn lại của tài sản, khấu hao tài sản theo quy định. Tại khoản 2 Điều 2 và điểm a khoản 1 Điều 11 Thông tư liên tịch số 02/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP-BTC Hướng dẫn thi hành Điều 92 Bộ luật tố tụng dân sự đã được sửa đổi, bổ sung theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật tố tụng dân sự về định giá tài sản, thẩm định giá tài sản quy định“2. Việc định giá tài sản được thực hiện dựa trên các tiêu chuẩn kỹ thuật, thực trạng của tài sản…”; Tại điểm a khoản 1 Điều 11 Thông tư số 02 quy định về quyền của Hội đồng định giá tài sản là “yêu cầu cá nhân, cơ quan, tổ chức cung cấp tài liệu, thông tin liên quan đến tài sản cần định giá; cung cấp văn bản liên quan đến tình trạng, tỷ lệ chất lượng còn lại của tài sản”. Việc định giá tài sản không có căn cứ như trên dẫn đến việc giải quyết về thanh toán giá trị tài sản giữa các đương sự và tính án phí không có căn cứ.
Vi phạm thời hạn gửi bản án cho Viện kiểm sát cùng cấp: Việc gửi bản án cho Viện Kiểm sát cùng cấp chậm 04 ngày so với quy định.
Với những vi phạm nêu trên, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Lạng Sơn đã kiến nghị Tòa án nhân dân huyện Hữu Lũng yêu cầu khắc phục vi phạm để đảm bảo cho việc chấp hành pháp luật được nghiêm chỉnh và thống nhất./.
Tuyết Mai - Phòng 9